Το κτίριο παραχωρήθηκε στην ΕΦΑ Ημαθίας με την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Νάουσας τον Ιούλιο του 2016 (απόφαση 236/13/07/2016 του Δημοτικού Συμβουλίου Νάουσας).
Σκοπός της παραχώρησης, υπήρξε η δημιουργία του Αριστοτέλειου Αρχαιολογικού Κέντρου της Μίεζας. Σημαντικό είναι επίσης το σημείο στο πρακτικό του Δημοτικού Συμβουλίου Νάουσας, που αναφέρεται στην από το 2016 απόφασή του, η δέσμευση του τότε Δημάρχου Νάουσας ότι είναι δυνατή η χρήση του κτιρίου και από την Αστυνομική Σχολή και από την ΕΦΑ Ημαθίας ακόμα και από την Πυροσβεστική, στις αντίστοιχες ερωτήσεις από πολλούς δημοτικούς συμβούλους της περιόδου.
Από το πρακτικό της ΑΔΣ, Κουτσογιάννης: «Απαντήσεις δόθηκαν από τον κ. Δήμαρχο … Σε ότι αφορά τη συστέγαση των τριών υπηρεσιών, αναφέρει ότι τεχνικά και χωροταξικά μπορεί αυτό, να είναι εφικτό.»
Σήμερα το κτίριο, παρά τις προφορικές δεσμεύσεις, κατά διαστήματα , για άμεση λειτουργία, δεν έχει καμία ουσιαστική χρήση, πέραν του ότι χρησιμοποιείται ως αποθηκευτικός χώρος ευρημάτων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Ενδεικτικά, αν και σύμφωνα με τον σχεδιασμό της ΕΦΑ Ημαθίας, τα εγκαίνια θα πραγματοποιούνταν το 2022 έτος επετειακό για τον Δήμο της Νάουσας (συμπλήρωση 200 ετών από το Ολοκαύτωμα της πόλης) αυτό δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Και πως θα μπορούσε άλλωστε αφού η ολοκλήρωση του έργου απαιτεί και σοβαρή χρηματοδότηση αλλά και πολύ περισσότερο χρόνο ακόμη.
Θα θέλαμε επίσης να κάνουμε ξεκάθαρο ότι:
Σύμφωνα με την υπ’ αρ. 236/2016 ΑΔΣ του Δήμου Νάουσας (ΑΔΑ: 6ΤΞ4ΩΚ0-ΩΨΝ) αποφασίστηκε η παραχώρηση χρήσης του άρθρου 185 παρ. 2 του ΚΔΚ, ωστόσο
α) δεν αναφέρεται το χρονικό διάστημα της παραχώρησης ούτε της λήξης αυτής,
β) υπήρξε η διαβεβαίωση του πρώην Δημάρχου πως δύναται η συστέγαση με την Π.Υ. και τη Σχολή Αστυφυλάκων και,
γ) εκλείπει η νομιμότητα κύρωσης της εν λόγω απόφασης αφού δεν υπεγράφη, εξ όσων γνωρίζουμε, υπογεγραμμένο συμφωνητικό αμφοτέρων με Συμβολαιογραφική Πράξη.
Η έγκριση από το Ίδρυμα Νεολαίας & Δια Βίου Μάθησης πραγματοποιήθηκε κατόπιν εισήγησής σας, μια διαδικασία που δεν είναι απολύτως παραδεκτή ως νόμιμη, αφού εσείς είστε ο αποδέκτης της παραχώρησης και όχι ο παραχωρητής του κτίσματος. Η έγκριση αυτή δε, έγινε κατόπιν της παραχώρησης και όχι προγενέστερα αυτής.
Ομοίως εύλογο είναι το ερώτημα, πως το Υπουργείο Πολιτισμού καθόρισε την αποδοχή παραχώρησης για 25 έτη αφού στην προγενέστερη ΑΔΣ δεν αναφερόταν χρονικό διάστημα και ως εκ τούτου εφόσον το χρονικό διάστημα παραχώρησης και αποδοχής δεν συνάδει, ομοίως και οι αντίστοιχες αποφάσεις τους, υπερισχύει η πράξη του συλλογικού οργάνου που την εξέδωσε (Δημοτικό Συμβούλιο Δήμου Νάουσας) και όχι ο φορέας «αποδοχής» (Υπουργείο Πολιτισμού).
Συνεπώς, η φρασεολογία περί άψογης συνεργασίας με την προηγούμενη διοίκηση του Δήμου φρονώ πως γίνεται για λόγους εντυπωσιασμού και άσκησης πίεσης, με σκοπό την ακύρωση της απόφασης. Για τον ίδιο λόγο, άλλωστε, η επιστολή αυτή έχει αποδέκτες πέρα από την διοίκηση του Δήμου και τους αρχηγούς των πολιτικών παρατάξεων. Πρόκειται δηλαδή για μία ξεκάθαρη προσπάθεια πολιτικοποίησης του ζητήματος.
Επίσης, η ανάκληση της από το 2016 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου είναι απολύτως νόμιμη δεδομένου ότι το κτίριο δεν έχει σήμερα την χρήση που προβλεπόταν από την παραχώρηση και δεν προβλέπεται να την έχει το επόμενο διάστημα.
Συγχρόνως, ήδη έχουν εκκινήσει οι εργασίες για την εγκατάσταση της Αστυνομικής Σχολής στο κτίριο και τον Σεπτέμβριο θα υποδεχτούμε τους πρώτους 250 δόκιμους φοιτητές.
Ο Δήμος Νάουσας άλλωστε όπως γίνεται κατανοητό έλαβε ρητή γραπτή εντολή από τη Σχολή Αστυφυλάκων στις 13/2/2023 (αρ. πρωτ. 3883/2023) με σκοπό την άμεση επαναλειτουργία της Σχολής αυτής στη Νάουσα. Άλλος χώρος πλην αυτού που ήδη προϋπήρχε η εγκατάστασή της, δεν θα ήταν κατάλληλος για τον σκοπό αυτό. Επομένως αναφερόμαστε σε λόγους υψίστου καθήκοντος και μείζονος δημοσίου συμφέροντος [(πλήρως αιτιολογημένη ΑΔΣ υπ’ αρ. 27/2023 (ΑΔΑ: 6461ΩΚ0-0Υ6)].
Επειδή λοιπόν, όπως προκύπτει το δημόσιο συμφέρον, όχι απλά διατηρείται, αλλά ενισχύεται από την λειτουργία της Αστυνομικής Σχολής στην Νάουσα. Αρκεί μόνο να αναφέρουμε ότι σε δύο έτη από σήμερα 500 δόκιμοι φοιτητές της Αστυνομικής Σχολής θα φοιτούν στην Νάουσα. Τα οικονομικά, κοινωνικά και ουσιαστικά αναπτυξιακά οφέλη για την περιοχή είναι ύψιστης σημασίας για τον Δήμο μας.
Επειδή, πάντα σύμφωνα με το ίδιο έγγραφο της Σχολής Αστυφυλάκων αλλά και τις συζητήσεις με τους αρμοδίους της σχολής, δεν είναι κατά οποιονδήποτε τρόπο δυνατή η συστέγαση της Αστυνομικής Σχολής και του Αρχαιολογικού Κέντρου στον ίδιο χώρο (σύμφωνα με το αίτημα και τα πρότυπα και τις παραμέτρους λειτουργίας Αστυνομικών σχολών) δεδομένου ότι οι προδιαγραφές και οι απαιτήσεις της Αστυνομικής Σχολής προβλέπουν χώρους διοίκησης, εστιατόριο και χώρο γευμάτων, εκπαίδευση στον χειρισμό οπλικού εξοπλισμού στον αύλειο χώρο, απαγορεύοντας ακόμα και την οπτική επαφή με αυτόν. Έτσι, γίνεται εύκολα κατανοητό ότι οποιαδήποτε σκέψη για παράλληλη λειτουργία των δύο χρήσεων θεωρείται μη υλοποιήσιμη και ουσιαστικά τεχνικά, λειτουργικά και χωροταξικά ανέφικτη με οποιονδήποτε τρόπο.
Συγχρόνως, στον πίνακα κόστους εργασιών που έχουν πραγματοποιηθεί από την ΕΦΑ Ημαθίας, σύμφωνα πάντα με την επιστολή της προϊσταμένης, περιγράφονται εργασίες κόστους 321.729 Ευρώ που στην ουσία περιλαμβάνουν στεγανοποίηση μέρους του κτιρίου, βαφές και συντηρήσεις επιχρισμάτων και επιφανειών, εγκατάσταση καμερών ασφαλείας στο κτίριο και καθαρισμό αυτού. στο σημείο αυτό θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι το κόστος αυτό κρίνεται ιδιαίτερα υψηλό για τις εργασίες που έχουν πραγματοποιηθεί, ακόμα περισσότερο δεδομένου ότι αυτές οι εργασίες άγγιξαν αυτόν τον προϋπολογισμό σε διάστημα 7 ετών (εργασίες τα τελευταία 3 έτη).
Επομένως, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι η όποια ολοκλήρωση του έργου, θα απαιτούσε τεράστια ποσά και πολλά έτη εργασιών ακόμη. Δεν θα ήταν υπερβολή να υποστηρίξει κάποιος ότι το τελικό κόστος του έργου θα απαιτούσε ακόμη αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ και αντίστοιχο χρόνο υλοποίησης.
Στο σημείο αυτό και προς απάντηση θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι ουδέποτε είπαμε πως θα «ξεσπιτωθείτε». Τουναντίον προτείνονται εύλογοι και σπουδαίοι χώροι, πλήρως λειτουργικοί και αναβαθμισμένοι, για την μετεγκατάστασή σας και θα σας παρακαλούσα να μου υποδείξετε ποιόν επιθυμείτε για να εκκινήσουν οι απαραίτητες συζητήσεις και η συνεργασία μεταξύ Δήμου και Υπουργείου.
Αντίστοιχα, αναφορικά με την τοποθέτηση περί αποζημίωσης της ΕΦΑ Ημαθίας από τον Δήμο ή το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, υπό τις ανωτέρω προϋποθέσεις και λαμβάνοντας υπόψη τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα (άρθρο 904) καθώς επίσης αποφάσεων του ΣτΕ (απόρροια του «Δίκαιον Διοικητικών Πράξεων, 1951» Στασινόπουλος) δεν υφίστανται λόγοι αποζημίωσης αλλά ούτε και ζημίας του Ελληνικού Δημοσίου αφού
α) οι τεχνικές εργασίες πραγματοποιήθηκαν στο κτίριο επομένως θα απαιτηθούν πολύ λιγότερες για την επαναλειτουργία της Σχολής,
β) οι δαπάνες δεν αφορούν σε έργα πολιτιστικού χαρακτήρα αλλά έργα αναβάθμισης και αποκατάστασης των κτιριακών υποδομών,
γ) υφίσταντο λόγοι δημοσίου συμφέροντος με σκοπό την ανάκληση της απόφασης παραχώρησης στην ΕΦΑ Ημαθίας, καθώς και η συνδρομή νομίμου λόγου ανάκλησης,
δ) δεν υφίσταται περιουσιακή βλάβη από το Δήμο προς το Υπουργείο Πολιτισμού για αξίωση λόγω παράνομης διοικητικής πράξης με σκοπό την αναγνώριση και επανόρθωση αυτής,
ε) η απόφαση παραχώρησης αποτελεί ευμενή διοικητική πράξη, με την οποία θα πραγματοποιηθεί έκδοση και μεταγραφή του τίτλου συνεπώς φέρει ιδιαίτερη σημασία και βαρύτητα, ενόψει του επιδιωκόμενου κρατικού σκοπού της ανάπτυξης που συντελείται, με ρητή επιφύλαξη ως προς τις προϋποθέσεις και ρήτρες που εύλογα θα τεθούν,
στ) το δικαίωμα αυτό εμπεριέχει αυτονοήτως επιφύλαξη ανάκλησης, δυνάμει του οποίου λήφθηκε η ΑΔΣ 27/2023, εφόσον οι λόγοι δημοσίου συμφέροντος που υπαγόρευσαν την αρχική παραχώρηση εκλείψουν, λόγω πλήρους μεταβολής των συνθηκών και εκτιμήσεων που οδήγησαν στην παραχώρηση αυτή, είτε ματαιώθηκε ο ειδικός δημόσιος σκοπός για τον οποίο έλαβε χώρα η παραχώρηση (Α.Ε.Δ. 9/2019) και τέλος,
ζ) ουδέποτε ο Δήμος αρνήθηκε να συνδράμει υλικά και τεχνικά στο οτιδήποτε, βάσει των δυνάμεών του, πόσο μάλλον τηρώντας τις αρχές καλής πίστης και χρηστών ηθών, αλλά και διοικητικού δικαίου.
Θα θέλαμε κλείνοντας να κάνουμε ξεκάθαρο προς κάθε κατεύθυνση ότι:
Ο Δήμος Νάουσας δεν αναγνωρίζει καμία αποζημίωση προς την ΕΦΑ Ημαθίας δεδομένου ότι δεν χάνεται ο δημόσιος χαρακτήρας του χώρου, ενώ ακόμα και τα περιγραφόμενα από την ΕΦΑ κόστη κρίνονται ιδιαίτερα υψηλά και πολύ πάνω από τα εύλογα κόστη κατασκευαστικών εργασιών και ζητά την άμεση μεταφορά των όποιων αρχαιολογικών ευρημάτων από τον χώρο. Άλλωστε αναφορικά με το «Αριστοτέλειο Αρχαιολογικό Κέντρο Μίεζα» είναι κατανοητό σήμερα ότι απαιτείται συλλογική προσπάθεια και από τα συναρμόδια Υπουργεία (Πολιτισμού και Οικονομικών) καθώς και η συνδρομή του Δήμου Η.Π. Νάουσας και της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
Επιπροσθέτως, αν το κόστος μεταφοράς εκτιμάται στο ποσό των 60.000 Ευρώ (επιστολή προϊσταμένης ΕΦΑ Ημαθίας) θα μπορούσαμε να αναλάβουμε εμείς ως Δήμος αυτήν την εργασία με την απαραίτητη επιμέλεια και προσοχή. Με μία προγραμματική σύμβαση αυτό θα μπορούσε να ολοκληρωθεί άμεσα τις επόμενες ημέρες.
Τέλος, προς αποφυγή λανθασμένων εντυπώσεων ο Δήμος Νάουσας και ιδιαίτερα η σημερινή διοίκηση του Δήμου κάνει ιδιαίτερη προσπάθεια στην ανάδειξη του πολιτισμού της περιοχής.
Ήδη, λειτουργεί εδώ και δύο έτη και είναι επισκέψιμο το Κέντρο Βιομηχανικής Κληρονομιάς και Τεκμηρίωσης του Δήμου ¨ΕΡΙΑ¨. Με αντίστοιχο προσανατολισμό, ως διοίκηση και εγώ προσωπικά, ως Δήμαρχος, είμαστε διαθέσιμοι στην εύρεση άλλου χώρου που θα μπορούσε να φιλοξενήσει το Αριστοτέλειο Αρχαιολογικό κέντρο Μίεζας και φυσικά να στηρίξουμε με όλες τις δυνάμεις μας την υλοποίηση του.
Συγκεκριμένα, υπάρχουν ακόμα και σήμερα διαθέσιμοι χώροι του Δήμου που θα μπορούσαν με την συνολική δέσμευση όλων μας προς την υλοποίηση του Κέντρου να παραχωρηθούν στο Υπουργείο Πολιτισμού και την ΕΦΑ Ημαθίας.
Ενδεικτικά, συνολικά ή μέρος κτιρίων που δύναται να προταθούν είναι μέρος του κτιρίου
«Λόγγου-Τουρπάλη» στη μοναδική είσοδο προς τη Νάουσα, το ισόγειο στο κτίριο «Βέτλανς», ο πάνω όροφος στο κτίριο «ΕΡΙΑ», ή ακόμη και να προχωρήσουμε στην εξαγορά από την Εθνική Τράπεζα παλαιών κατασχεμένων εργοστασίων στον αστικό ιστό της πόλης, όπως το κτίριο «Τοκμακίδη» και να λειτουργήσει τελικά το Κέντρο προς όφελος όλων μας. Προφανώς και οποιοσδήποτε άλλος χώρος που θα μπορούσε να προταθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού θα τύχει θετικής αντιμετώπισης από τον Δήμο.
Τόσο εγώ προσωπικά, όσο και η διοίκηση του Δήμου, είμαστε σε θέση να εκκινήσουμε άμεσα τον διάλογο για την λειτουργία του Κέντρου σε χώρο που θα καλύπτει τις απαιτήσεις όλων μας.
Θέτω τον εαυτό μου στην διάθεση της ΕΦΑ Ημαθίας για την έναρξη του διαλόγου και την εύρεση κοινά αποδεκτής λύσης, όπως άλλωστε κάνω από την πρώτη ημέρα που ανέλαβα τα καθήκοντά μου.
Ο Δήμος και το σύνολο των δυνατοτήτων μας θα τεθούν στην διάθεση σας για την λειτουργία του κέντρου.
Με εκτίμηση,
Νικόλας Καρανικόλας
Αναπλ. Καθηγητής ΑΠΘ